In 1979 ging de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties akkoord met de aanname van het ‘internationaal vrouwenverdrag’ (Convention for the Elimination of All forms of Discrimination against Women – CEDAW). Het vrouwenverdrag is sindsdien een belangrijk instrument om de positie van vrouwen wereldwijd te verbeteren. Binnen de VN geldt dat zodra een land een verdrag heeft geratificeerd, zij om de naleving van dit verdrag aangesproken kan worden. Tot op heden hebben 185 landen van de in totaal 192 VN lidstaten het verdrag geratificeerd. De naleving van dit vrouwenverdrag wordt gemonitord door het Comité voor vrouwenrechten, dat bestaat uit onafhankelijke experts. Alle landen die het verdrag hebben geratificeerd dienen elke vier jaar een rapportage in op basis waarvan voorgang besproken wordt. NGO’s kunnen daarnaast de leden van het comité ook informeren over hun perspectief. Dit kunnen zij doen door het indienen van schaduwrapportages en het organiseren van informatiebijeenkomsten voor leden van het comité.
Wat mij direct opvalt is dat er nauwelijks mannen aanwezig zijn tijdens de beoordeling door het comité. Blijkbaar zijn vrouwenrechten vooral een zaak voor vrouwen, wat ik opmerkelijk vindt. In het comité zit zelf één man tussen 22 vrouwen: de Nederlandse Cees Flinterman. Tussen alle NGO’s ben ik zelf een van de weinige aanwezige mannen…
COC Nederland organiseerde afgelopen maandag samen met IWRAW (International Women Rights Action Watch) een side-event tijdens de bijeenkomst van CEDAW. Wij doen dit omdat wij vinden dat de discriminatie van lesbische, biseksuele en transgender vrouwen ook gedekt wordt door het VN-vrouwenverdrag. Het verdrag verwijst immers naar een aantal principiële waarden: mensenrechten zijn universeel, gelden voor alle mensen en zijn gebaseerd op gelijkheid (onder meer tussen mannen en vrouwen). De voorzitster van het panel, Madeleine Rees, hoofd vrouwenrechten bij het kantoor voor de Hoge Commissaris van de mensenrechten, drukte het tijdens haar opening mooi uit: “To say that one part of women is not protected by the convention, is to abandon its application to all women.”
De onafhankelijke experts die onderdeel uitmaken van het comité beslissen per consensus welke aanbevelingen zij maken nadat een land door hen beoordeeld is. Helaas zijn niet alle leden van het comité even welwillend om zich bezig te houden met seksuele oriëntatie en gender identiteit. Tijdens een bijeenkomst in juli drukte een van hen dit stellig uit: “Over my death body we will not deal with such issues!” Ferme taal, maar dit weerspiegelt helaas nog steeds al te goed de werkelijkheid waarbinnen we met de Verenigde Naties maar te doen hebben. Door het side-event hopen we de leden van het comité zover te krijgen om te besluiten dat zij in het vervolg ook aanbevelingen gaan maken over de situatie van lesbische, biseksuele en transgender vrouwen.
Daarom hebben we er in samenwerking met IWRAW voor gezorgd dat activisten uit drie landen die deze ronde aan de orde komen, presentaties kunnen geven over de situatie in hun land. Ik heb groot respect voor de activisten uit Kirgizië, Mongolië en Ecuador die op geweldige manier vertelden met welke problemen hun gemeenschappen nog dagelijks te maken hebben. Hun verhalen maken duidelijk indruk op de aanwezige leden van het comité.
Activisten uit Ecuador vertellen over het werk van klinieken, waar homo’s en lesbiennes naartoe worden gestuurd om te genezen van hun seksualiteit. De vertegenwoordigers uit Kirgizië vertelt onder meer over het geweld dat plaatsvindt tegen leden uit de gemeenschap: lesbische vrouwen worden vaak ontvoerd, verkracht en gedwongen te trouwen met een man. In Mongolië is het de beweging nog steeds niet gelukt een organisatie geregistreerd te krijgen. Net als in Kirgizië hoeven slachtoffers van homofoob geweld hier niet aan te kloppen bij de politie. Dat zullen ze ook niet doen, want deze slachtoffers lopen vaak het risico ook nog eens door de politie verbaal en fysiek mishandelt te worden.
Hartverwarmend is het optreden van Glenda Simms, een expert afkomstig uit Jamaica. Ze veroordeelt de homofobe houding van veel politici, waaronder die in haar eigen land. Ze wijst ons activisten op het gevaar om de begrippen ‘moraliteit’ en ‘religie’ met elkaar te verweven. Religie gaat over een eigen idee dat groepen in de samenleving hebben over goed en fout, terwijl moraliteit gaat over de kijk op humaniteit binnen een samenleving. Daarom moeten activisten zich meer richten op het begrip humaniteit als basis voor het voeren van discussies.
Een ander lid van het comité, dat zich in het verleden uitsprak tegen homoseksualiteit, lijkt door de verhalen 180 graden in mening gedraaid. Ze benadrukt dat discriminatie van lesbische en biseksuele vrouwen moet worden aangepakt.
Het seminar eindigt met een interventie van een andere NGO: ONE spirit. Zij vertegenwoordigen een spirituele gemeenschap die homo’s en lesbiennes ervaart als ‘gezegende mensen’. Doordat we zowel kenmerken hebben van het vrouwelijke geslacht als het mannelijke geslacht zijn wij ‘tweegeestelijk’ en voor hen dus heilig. Homofobie heeft zich pas lang na de schepping ontwikkeld in de samenleving en moet keihard bestreden worden volgens hen. Een onverwachte maar warme bijdrage aan het debat.
Na afloop vraagt een activist uit Ecuador aan mij of ze nou blij moet zijn met de uitkomsten van de bijeenkomst. Ze vraagt zich af wat voor goed nieuws ze nu mee naar huis mee kan nemen. Een hartverscheurende vraag die precies de inhumaniteit van organisaties als de Verenigde Naties weerspiegelt. Op korte termijn zal er helemaal niks veranderen. Maar door dit soort bijeenkomsten hopen we beetje bij beetje erkenning op te bouwen dat mensenrechtenschendingen op basis van seksuele oriëntatie en genderidentiteit niet onverlet gelaten mogen worden. Dat kost veel tijd en het is vreselijk belang om activisten uit deze landen hierover te laten praten in dit soort fora. Na zo’n bijeenkomst moeten zij weer terug naar de problemen waar ze eventjes op hoog niveau over konden praten, zonder dat zo’n bijeenkomst direct impact heeft op hun werk. Maar tegelijkertijd vindt er wel een dialoog plaats, die langzaam toch bijdraagt aan een betere wereld.
Meer informatie:
http://www2.ohchr.org/english/bodies/cedaw/index.htm
Geen opmerkingen:
Een reactie posten